जागतिक पर्यावरण दिनी मंत्रालयात एकल प्लास्टिकविरोधात अभियान
पर्यावरण मंत्री पंकजा मुंडे यांच्या पुढाकाराने ‘प्लास्टिकमुक्त मंत्रालय’ संकल्पना प्रत्यक्षा
मुंबई | ५ जून: जागतिक पर्यावरण दिनाचे औचित्य साधून राज्य शासनाच्या पर्यावरण व वातावरणीय बदल विभागाच्या वतीने एक महत्त्वपूर्ण आणि पर्यावरणपूरक पाऊल उचलण्यात आले आहे. ५ जून रोजी मंत्रालयात ‘एकल वापराच्या प्लास्टिकविरुद्ध’ अभियानाची प्रभावी सुरुवात झाली. या अभियानाचा शुभारंभ पर्यावरण व वातावरणीय बदल मंत्री पंकजा मुंडे यांच्या उपस्थितीत मंत्रालयाच्या त्रिमूर्ती प्रांगणात करण्यात आला.
या कार्यक्रमात मंत्रालयातील सर्व विभागातील अधिकारी आणि कर्मचारी यांनी सहभाग घेत, आपल्या वापरातील एकल प्लास्टिक सामग्री टाकून देत ‘प्लास्टिक वापरणार नाही’ अशी शपथ घेतली. या उपक्रमांतर्गत कापडी पिशव्यांचे वाटप करून प्लास्टिकला पर्याय स्वीकारण्याचे महत्व अधोरेखित करण्यात आले.
‘प्लास्टिक प्रदूषणाचा अंत’ – जागतिक थीमला राज्यात सक्रिय प्रतिसाद
या वर्षीच्या जागतिक पर्यावरण दिनाची थीम होती – ‘Ending Plastic Pollution Globally’ (जागतिक स्तरावर प्लास्टिक प्रदूषणाचा अंत करणे). ही संकल्पना केंद्र सरकारच्या ‘मिशन लाईफ’ (LiFE: Lifestyle for Environment) या पर्यावरणपूरक उपक्रमाशी सुसंगत आहे.
राज्य शासनाच्या पर्यावरण विभागाने या थीमला अनुसरून मंत्रालयातूनच प्लास्टिकविरोधी मोहिमेची सुरुवात करून एक आदर्श निर्माण केला आहे.
मिशन लाईफ अंतर्गत पर्यावरणपूरक जीवनशैलीचा स्वीकार, एकल प्लास्टिकचा त्याग आणि पर्यायी सेंद्रिय पर्याय वापरण्यावर भर देण्यात येतो. पर्यावरणासाठी अत्यंत घातक ठरणाऱ्या प्लास्टिकचा प्रसार रोखण्याची ही काळाची गरज असल्याचे पंकजा मुंडे यांनी याप्रसंगी नमूद केले.
त्रिमूर्ती प्रांगणात विशेष संकलन केंद्राची उभारणी
या उपक्रमासाठी मंत्रालयाच्या त्रिमूर्ती प्रांगणात विशेष संकलन केंद्र उभारण्यात आले. मंत्रालयातील सर्व विभागांनी कार्यालयात वापरात नसलेले आणि निरुपयोगी झालेले प्लास्टिक साहित्य – जसे की प्लास्टिक फोल्डर, पाण्याच्या बाटल्या, प्लास्टिक पिशव्या इत्यादी – एकत्रित करून येथे जमा केले.
या मोहिमेमुळे एकीकडे कार्यालयीन स्वच्छतेला चालना मिळाली, तर दुसरीकडे पर्यावरण रक्षणाच्या दृष्टिकोनातून एक प्रेरणादायी पाऊल उचलण्यात आले.
मंत्री पंकजा मुंडे यांचा संदेश
यावेळी बोलताना पर्यावरण मंत्री पंकजा मुंडे म्हणाल्या, “पर्यावरणाचे संरक्षण ही आपली सामूहिक जबाबदारी आहे. मंत्रालयाने या उपक्रमातून पुढाकार घेतला आहे, तो राज्यातील सर्व कार्यालयांनी, शाळा-काॅलेजांनी, संस्था आणि नागरिकांनीही घ्यावा. एकल प्लास्टिकच्या विरोधात आपण सर्वांनी एकत्र यावे लागेल.”
राज्यात व्यापक जनजागृतीस प्रारंभ
या उपक्रमाच्या माध्यमातून प्लास्टिकविरोधी लढ्याचा आरंभ मंत्रालयातून झाला असून, राज्यभरात लवकरच विविध शासकीय कार्यालये, शैक्षणिक संस्था व सार्वजनिक ठिकाणी यासंदर्भात जनजागृती कार्यक्रम राबवले जाणार आहेत.
प्लास्टिकमुक्त महाराष्ट्रासाठी हे एक ठोस पाऊल असून, पर्यावरण संरक्षणाच्या दिशेने हे अभियान अधिक व्यापक करण्याचा संकल्प राज्य शासनाने व्यक्त केला आहे.